Ewidencjonowanie
Ewidencjonowanie, planowanie i rozliczanie czasu służby są jednym z elementów wynikających z zatrudnienia funkcjonariusza a regulacje w zakresie czasu służby strażaka PSP należą do istotnych sfer stosunku służbowego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie pełnienia służby przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. Nr 266, poz. 2247 z późn. zm.), prowadzenie ewidencji czasu służby strażaka należy do zadań kierownika jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej.
Zakres uregulowań dotyczących czasu służby jest złożony i szeroki ponieważ obejmuje również kwestie:
• przestrzegania zasad prawa do wypoczynku,
• koherencji czyli spójności przepisów urlopowych,
• zasad ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,
• zasad ochrony macierzyństwa i rodzicielstwa
• odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów o czasie pracy.
Dopiero takie merytoryczne, odpowiedzialne i całościowe rozumienie tego złożonego zagadnienia daje podstawy do właściwego i sprawnego procesu ewidencjonowania. Rozliczania i ewidencjonowania czasu służby nie można sprowadzić tylko do wpisywania określonych cyfr czy symboli ponieważ jest procesem złożonym skutkującym odpowiedzialnością. Ewidencjonowanie wymaga stosownych narzędzi jak również opracowanych informacji i bazy wiedzy aby w sposób właściwy:
• sporządzać harmonogramy,
• zakwalifikować odpowiednią formę nieobecności,
• prawidłowo obniżyć wymiar czasu służby,
• ustalać jego wysokość,
• sporządzać dokumentację i zestawienia
• bieżąco analizować rozkład czasu służby min. w zakresie
• wypracowania właściwego wymiaru czasu,
• wypracowanych nadgodzin,
• zapewnienia minimum operacyjnego
• zapewnienie odpowiedniej obsady osób funkcyjnych
• nie przekraczania max. limitów i norm,
• wykorzystywania urlopów itp.
Dlatego obecnie w związku z nabywanym doświadczeniem istnieje świadomość, że jest to zadanie złożone i odpowiedzialne, wymagające stosownych narzędzi i wiedzy oraz zorganizowanej systemowej pracy poszczególnych komórek organizacyjnych komend PSP.
Centrum Administracyjno Kadrowe przygotowało program e-Ewidencja Czasu Służby (e-ECS), który zakłada ww. merytoryczne i kompleksowe rozwiązania oraz założenia procesu ewidencjonowania.
Wsparciem tego rozwiązania jest portal Centrum Administracyjno Kadrowego, który zawiera pomoc do e-ECS oraz bazę wiedzy w zakresie zagadnień prawnych dotyczących czasu służby.
Metody bardzo prostych sposobów ewidencjonowania funkcjonujące do 2005 roku i oparte na prostych zasadach rozliczania czasu służby – rozkład 24/48 co 10 służba wolna – zostały zakończone w związku z nowelizacją przepisów o czasie służby. Rozwiązania powinny być zatem adekwatne do obecnych wymogów z zastosowaniem jednak niezbyt kosztownych narzędzi aby nie stanowiły przerostu formy nad treścią.
Biorąc pod uwagę powyższe, e-ECS zawiera ww. merytoryczne, całościowe rozwiązania procesu ewidencjonowania a przede wszystkim jest narzędziem sprawdzonym, prostym i skutecznym.
Czas służby strażaka PSP - podstawowe pojęcia.
Przepisy prawne.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tj.Dz. U. z 2024 r., poz. 1443 zwana dalej ustawa o PSP)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 2005 r. w sprawie pełnienia służby przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. Nr 266, poz. 2247 z póź. zm. zwane dalej Rozporządzenie w spr. czasu służby strażaków PSP)
Okresy rozliczeniowe
W Państwowej Straży Pożarnej przyjmuje się dwa okresy rozliczeniowe w roku kalendarzowym:
1 stycznia-30 czerwca
1 lipca-31 grudnia
Norma a wymiar czasu służby.
Normy czasu służby.
Ustawa o PSP nie zawiera definicji normy czasu służby strażaka. Natomiast dokonując analizy przepisów z tego zakresu należy wskazać, iż ustawodawca wskazał wielkość normy tygodniowej czasu służby. Podstawowa norma czasu służby strażaka została określona w art. 35 ust.1 ustawy o PSP - Czas służby strażaka nie może przekroczyć przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym. Normę tą należy rozumieć jako maksymalną ilość czasu pozostawania pracownika do dyspozycji pracodawcy w ramach tygodnia pracy. Norma tygodniowa 40 – godzinna nie jest normą sztywną ponieważ ma charakter przeciętny. Jak to rozumieć wyjaśnia przykład.
Przykład.
W okresie rozliczeniowym służby mogą być zaplanowane w jednym tygodniu w wymiarze 48 godzin w drugim tygodniu w wymiarze 24 godzin w trzecim tygodniu w wymiarze 48 godzin itp. natomiast średnio czyli przeciętnie, w każdym tygodniu zaplanowanych będzie 40 godzin.
(48h+24h+48h)=120h/3 tygodnie=40 godzin)
Wymiar czasu służby
Wymiar czasu służby jest czasem służby funkcjonariusza zaplanowanym przez pracodawcę celem realizacji zadań PSP. Wymiar ten jest ustalany w granicach norm czasu służby przewidzianych przez ustawę o PSP. Obliczania wymiaru czasu służby dokonujemy według zasad zawartych w §16 ust 8, 9,10 Rozporządzenia w spr. czasu służby strażaków PSP.
Obliczanie wymiaru czasu służby.
a) Wymiar nominalny czasu służby strażaka w okresie rozliczeniowym.
Na podstawie §16 ust 8 ww. rozporządzenia obowiązujący strażaków wymiar czasu służby, ustalany zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o PSP, w przyjętym okresie rozliczeniowym, oblicza się, mnożąc 40 godzin przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. Zgodnie z §16 ust 9 ww. rozporządzenia każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż sobota i niedziela obniża wymiar czasu służby, ustalony zgodnie z ust. 8, o 8 godzin.
Aby go obliczyć należy:
Krok 1 pomnożyć 40 godzin (norma tygodniowa) przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym.
Kalendarz zmianowy
